Trước nay nhiều quan điểm cho rằng
sau khi chuyển phôi vào buồng tử cung sau thụ tinh trong ống nghiệm (TTTON),
khi đứng dậy, phôi có thể rơi ra ngoài. Tuy nhiên ngày càng nhiều nghiên cứu
trên thế giới cho thấy nằm bất động sau chuyển phôi không làm tăng mà còn có thể
làm giảm tỉ lệ có thai. Do đó, với những bằng chứng rõ ràng hiện nay, phụ nữ
sau khi chuyển phôi nên đứng dậy và đi lại bình thường sớm. Cả hai bài báo khoa
học công bố gần đây trên hai tạp chí nổi tiếng của Mỹ và Châu Âu đều đưa ra
quan điểm tương tự về vấn đề này.
 |
| Ảnh minh họa |
Bản thân phôi có kích thước rất
nhỏ (tương đương một hạt bụi) nên gần như không bị tác động của trọng lực sau
khi đã đặt vào bên trong buồng tử cung ẩm ướt và có nhiều nếp gấp của nội mạc tử
cung. Hơn nữa, đa số phụ nữ có tử cung ngã gập trước. Do đó khi đứng dậy, thân
tử cung có tư thế nằm ngang, nhưng khi nằm thì tử cung lại có tư thế đứng nhiều hơn.
Như vậy, nếu thật sự có tác động của trong lực, khi phụ nữ ở tư thế đứng, vị trí của tử cung có tác động giữ phôi tốt hơn tư thế nằm.
Như vậy, nếu thật sự có tác động của trong lực, khi phụ nữ ở tư thế đứng, vị trí của tử cung có tác động giữ phôi tốt hơn tư thế nằm.
Bình thường ở những người có thai
tự nhiên, phôi vẫn đến tử cung vài ngày trước khi làm tổ, khi đó, người phụ nữ
không thể biết là đã có phôi trong tử cung nên vẫn đi lại, sinh hoạt, vận động
bình thường, thậm chí có thể tập thể dục hay vận động mạnh, nhưng phôi vẫn làm
tổ và có thai bình thường.
Nằm bất động tại chỗ sau chuyển
phôi có thể có hại nhiều hơn là có lợi. Nằm bất động nói chung là một tư thế
không tự nhiên của một cơ thể hoạt động nên có thể ảnh hưởng bất lợi. Phụ nữ
trong chu kỳ điều trị để chuyển phôi (kích thích buồng trứng hay dùng thuốc nội
tiết để chuyển phôi trữ lạnh), hàm lượng nội tiết trong cơ thể thường cao, việc
nằm bất động có thể làm tăng nguyên cơ tạo huyết khối và huyết tắc, dẫn đến các
biến chứng khác.
Các khảo sát cho thấy, về tâm lý,
khi nằm bất động bệnh nhân thường không làm gì mà chỉ tập trung suy nghĩ về kết
quả sắp tới và có khuynh hướng suy nghĩ tiêu cực về kết quả. Do đó, việc nằm bất
động tại chỗ có thể tạo một stress về tâm lý rất lớn cho phụ nữ. Một số phụ nữ
nằm bất động vì động cơ tâm lý, sợ rằng khi thất bại thì người thân hay bác sĩ
sẽ cho rằng thất bại là tại bản thân mình không chịu nằm nghỉ. Như vậy, người
phụ nữ sẽ bị một ức chế tâm lý kép nếu bị thất bại sau chuyển phôi: (1) do bị
thất bại chu kỳ điều trị tốn kém và (2) sự than phiền, chỉ trích của người thân
vì không nằm nghỉ. Trong khi đó, bản thân việc nằm nghỉ không giúp ích gì cho
việc có thai. Do đó, không nên nằm bất động sau chuyển phôi để tránh các áp lực
tâm lý không đáng có lên phụ nữ sau khi làm TTTON.
Do đó, với các bằng chứng về khả năng
giảm tỉ lệ có thai khi nằm bất động và các yếu tố bất lợi khác về tâm lý, bác
sĩ nên khuyên phụ nữ đứng dậy và đi lại sớm sau chuyển phôi. Người thân nên ủng
hộ bệnh nhân đi lại sớm sau chuyển phôi. Bản thân phụ nữ sau chuyển phôi nên
thay đổi suy nghĩ và tự tin đứng dậy đi lại sớm, có thể ngay sau khi chuyển
phôi. Việc đứng dậy đi lại sớm sau chuyển phôi có thể giúp cải thiện tỉ lệ có
thai và giảm bớt những yếu tố bất lợi khác khi làm TTTON.
Tài liệu tham khảo
Gaikwad S, Garrido N, Cobo A, Pellicer A, Remohi J (2013) Bed rest after embryo transfer negatively affects in vitro fertilization:
a randomized controlled clinical trial. Fertil
Steril. 100(3):729-35.
Küçük
M (2013) Bed rest after embryo
transfer: Is it harmful? Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 167(2):123-6.
BS.Hồ Mạnh Tường
